Een oudere vrouw met dementie sterft in een verpleeghuis. Er wordt contact opgenomen met een achternicht om haar overlijden te melden. ,,‘Weten jullie wel dat ze een partner heeft: is zij al gebeld?! Het is de vrouw die haar dagelijks opzoekt!’. Dat ze dat niet wisten, deed de verpleeghuismedewerkers schrikken. Toen is mij om advies gevraagd. Om herhaling te voorkomen.’’
Angelique Mulders
Zuid-Beijerland
Aan het woord is Marc Wynn-Derksen (67), een geboren Canadees die al zo’n dertig jaar op het eiland woont. Tot voor twee jaar terug was hij werkzaam als wijkverpleegkundige in de Hoeksche Waard.
Samen met zijn man Jan Derksen-Wynn (64) is hij ambassadeur voor Roze 50+. Dit gezelschap maakt de zorg en leefsituatie van lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgender (lhbt) ouderen bespreekbaar.
Roze ouderen
,,We horen vaak van zorgpersoneel en het management dat er volgens hen geen roze ouderen in hun instelling verblijven’’, vertelt Derksen-Wynn. Prompt maakt hij een rekensommetje. ,,De schatting is dat tussen de 4 en 7 procent van de Nederlanders lhbti+ is. Laten we voor het gemak 5 procent nemen. In de Hoeksche Waard hebben we bijna 33.000 mensen van 55 jaar en ouder, dan praat je over 1650 lhbti’ers. Voor de kwetsbare ouderen, daartoe worden de 75-plussers gerekend, kom je uit op ongeveer 500 personen. Dat vinden wij geen gering aantal.’’
Zichtbaar
Roze ouderen zijn te weinig zichtbaar weten de twee Zuid-Beijerlanders. Ze zeggen er onmiddellijk bij dat het geen exclusief Hoeksche Waards fenomeen is. Een deel van de huidige (kwetsbare) ouderen heeft geleerd hun identiteit verborgen te houden. ,,Zeventig procent van de lhbti-senioren gaat in het verpleeghuis terug de kast in, of dieper de kast in, omdat het niet veilig genoeg voelt voor hen. Er is angst voor pesterijen en uitsluiting. De omgeving is heel hetero-normatief. De overleden demente dame was bijvoorbeeld gevraagd of ze getrouwd was…dat zijn de huidige roze ouderen veelal niet het homohuwelijk bestaat nog maar 21 jaar. Handiger is om te vragen of iemand een partner heeft.’’
Bij de zorgverleners is het bijna nooit onwil of homofobie, stelt Derksen-Wynn. ,, Het is meer knulligheid. Een van de vaste zinnen is dat homoseksualiteit geen probleem is voor verpleegkundige zus of zorghulp zo. En hup, ze wer-
“Bij de zorgverleners is het bijna nooit onwil, het is meer knulligheid
– Jan Derksen-Wynn
ken door. Maar zó simpel is het niet.’’ Wynn-Derksen: ,,Het gaat om gezíen worden.’’
Wees nieuwsgierig naar de ander, tippen de twee aan zorgpersoneel. ,,Vraag wie hij of zij is, wat ze willen, wat leuk voor hen is of wat ze vervelend vinden. Bij oprechte interesse voelen mensen zich veilig en thuis. Dat is gewoon welzijnsbevorderend’’, aldus Jan Derksen-Wynn. ,,Vergeet ook niet dat deze groep specifieke gezondheidsklachten heeft’’, voegt Marc Wynn-Derkens toe. ,,Eenzaamheid -veel homo’s en lesbiennes van de oudere generatie hebben geen kinderen – en depressie liggen meer op de loer.‘’
De mannen proberen zoveel mogelijk zorginstellingen aan de Roze Loper te krijgen. Dat is een certificaat dat een aantal jaren terug is bedacht voor verpleeghuizen, thuiszorgorganisaties en ziekenhuizen die aandacht besteden aan de seksuele diversiteit bij cliënten en personeel. Met een tolerantiescan wordt hun begrip voor en hun omgang met LHBTI-ouderen getoetst.
Afwijzing
,,Helaas hebben we onlangs wel een afwijzing voor de Roze Loper ontvangen van een woonzorgcomplex in de Hoeksche Waard dat is verbonden aan reformatorische kerken. Serieus jammer, want het is tegenwoordig niet zo dat een oudere zelf nog een verpleeghuis kan kiezen. Je komt daar terecht waar plek is en het is al pittig genoeg om ineens in zo’n zorginstelling te belanden. Dan hoop je toch op inclusiviteit, op gezien en erkend te worden als individu.’’
Bron: AD
Foto: Arie Kieviet
