Op vrijdag 3 oktober 2025 opende het Utrecht Queer Culture Festival met een bijzondere editie van de jaarlijkse Dirkje Kuik Lezing. In een volle zaal van De Kargadoor nam schrijver, model en DJ Valentijn de Hingh het publiek mee in een persoonlijke, poëtische en urgente reflectie op trans-zijn, kunst en culturele verbeelding. Haar verhaal raakte aan generaties, geschiedenis en de kracht van zichtbaarheid — precies waar Roze 50+ én de bredere LHBTIQA+ gemeenschap voor staan.
Wie was Dirkje Kuik?
Dirkje Kuik (1929–2008) was een Utrechtse schrijver en beeldend kunstenaar die haar leven en werk in dienst stelde van verbeelding, autonomie en bestaansrecht. Ze was een van de eerste publieke trans vrouwen in Nederland, en haar oeuvre weerspiegelt een diep verlangen naar schoonheid en erkenning in een wereld die haar vaak niet begreep.
In plaats van haar biografie hier uit te werken, verwijzen we graag naar het prachtige artikel van Evert van der Veen op Queer-U-Stories, waarin Dirkjes leven, werk en transitie met zorg en diepgang worden beschreven.
Valentijn de Hingh: een stem van nu
Valentijn de Hingh werd bekend door de documentaire Valentijn (2007), waarin haar transitie van kind tot jongvolwassene werd gevolgd. Inmiddels is ze een gevestigde naam in de Nederlandse media, als schrijver bij De Correspondent en als DJ in het queer nachtleven. In haar lezing verweefde ze haar eigen verhaal met dat van Dirkje Kuik — twee levens, gescheiden door tijd, verbonden door kunst en identiteit.
“Zichtbaarheid is geen eindpunt,” sprak Valentijn. “Het is een begin. Een uitnodiging tot gesprek, tot verbeelding, tot verandering.”
Thema’s die raakten
De lezing was meer dan een biografisch verhaal. Valentijn sprak over:
- De spanning tussen publieke zichtbaarheid en persoonlijke veiligheid als trans persoon.
- De rol van kunst als ruimte voor identiteit, verzet en verbeelding.
- De noodzaak van queer erfgoed, zodat verhalen als die van Kuik niet verloren gaan.
- De kracht van intergenerationele verbinding, waarin ouderen en jongeren elkaar versterken.
Ze riep op tot radicale empathie: het vermogen om voorbij labels te kijken en elkaars menselijkheid te zien. “We hebben elkaar nodig,” zei ze. “Niet alleen om te overleven, maar om te bloeien.”
Valentijns woorden herinnerden ons eraan dat onze verhalen ertoe doen — of we nu pioniers zijn zoals Dirkje, bruggenbouwers zoals Valentijn, of stille getuigen van een lange strijd voor erkenning. Maar de kracht van haar verhaal reikte verder dan één generatie.
De lezing was een ode aan queer ouderen én een uitnodiging aan de gehele LHBTIQA+ gemeenschap om elkaars geschiedenis te kennen, te koesteren en voort te dragen. Want zichtbaarheid is niet alleen een persoonlijke overwinning — het is een collectieve verantwoordelijkheid. In de woorden van Valentijn: “We hebben elkaar nodig. Niet alleen om te overleven, maar om te bloeien.”
Of je nu jong bent en je plek zoekt, of ouder en je nalatenschap bewaakt: deze lezing verbond ons in een gedeeld verhaal van veerkracht, verbeelding en verbondenheid.
Wil je de lezing terugkijken? Dat kan via deze video op YouTube:
